Những điều cần lưu ý khi vận hành máy bơm trục vít

Máy bơm trục vít là thiết bị quan trọng trong hệ thống vận chuyển chất lỏng, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp xử lý hóa chất, dầu nhớt, thực phẩm, v.v. Để đảm bảo máy hoạt động hiệu quả, an toàn và bền bỉ, người vận hành cần tuân thủ nguyên tắc vận hành cơ bản do nhà sản xuất quy định.

Những điều cần lưu ý khi vận hành máy bơm trục vít

1. Nghiêm cấm chạy khi không có chất lỏng

Máy bơm trục vít không được phép chạy khô. Việc vận hành máy khi không có chất lỏng sẽ khiến các bộ phận bên trong bị mài mòn nhanh chóng, gây hư hỏng nặng và giảm tuổi thọ thiết bị.

2. Kiểm tra hướng quay của động cơ

Trước khi vận hành, cần kiểm tra xem động cơ có quay đúng chiều hay không. Việc quay sai chiều sẽ khiến máy hoạt động không hiệu quả hoặc gây hỏng hóc.

3. Kiểm tra xem có vật cản trong máy bơm và đường ống

Trước khi khởi động, cần đảm bảo trong máy bơm và đường ống không có mảnh vụn hoặc vật thể lạ gây cản trở quá trình bơm. Những vật này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của thiết bị.

4. Xả hết không khí trong máy bơm trước khi khởi động

Không khí tồn đọng trong buồng bơm có thể gây ra hiện tượng "không tải", làm giảm hiệu suất và gây hại cho máy. Do đó, cần xả hết không khí trước khi khởi động máy.

5. Không vận hành quá tải trong điều kiện áp suất thấp và lưu lượng lớn

Việc để máy hoạt động trong điều kiện lưu lượng lớn nhưng áp suất thấp trong thời gian dài sẽ khiến động cơ bị quá tải, nóng lên nhanh chóng và có thể gây cháy hoặc giảm tuổi thọ động cơ.

Việc tuân thủ các lưu ý trên không chỉ giúp đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành mà còn giúp kéo dài tuổi thọ của máy bơm trục vít và tiết kiệm chi phí bảo trì. Người vận hành cần được đào tạo kỹ càng và luôn kiểm tra kỹ thuật trước khi đưa máy vào hoạt động.

Những điều cần lưu ý trước khi vận hành máy bơm trục vít

Trước khi đưa bơm trục vít vào hoạt động, cần thực hiện một loạt các kiểm tra kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn, ổn định và tránh sự cố. Dưới đây là các điểm quan trọng không nên bỏ qua:

1. Kiểm tra tổng thể thiết bị

• Kiểm tra ngoại quan máy: Đảm bảo không có dấu hiệu nứt vỡ, móp méo hoặc linh kiện bị lỏng lẻo sau quá trình vận chuyển hoặc bảo trì.
• Đảm bảo lắp đặt đúng kỹ thuật: Tất cả đường ống hút – xả, khớp nối, van và phớt phải được gắn chắc chắn, đúng vị trí và không bị rò rỉ.
• Xác minh hướng quay động cơ: Kiểm tra chiều quay theo mũi tên trên thân bơm. Quay sai chiều có thể gây hư hỏng nặng cho trục vít và stator.

2. Kiểm tra hệ thống điện

• Đảm bảo điện áp cấp ổn định đúng tiêu chuẩn (thường là 3 pha/380V/50Hz đối với máy công nghiệp).
• Kiểm tra các đầu nối, tiếp địa, dây dẫn điện phải được bọc cách điện và sắp xếp gọn gàng, không hở, không ẩm ướt.
• Xem xét các thiết bị bảo vệ điện: aptomat, chống quá tải, relay áp suất… hoạt động đúng chức năng.

3. Kiểm tra hệ thống đường ống

• Đường ống hút và xả phải được lắp đúng kích thước, sạch sẽ, không tắc nghẽn.
• Đảm bảo có van một chiều và van khóa, nhất là ở đầu xả, để tránh dòng chảy ngược.
• Hệ thống phải được xả khí (vent khí) hoàn toàn trước khi vận hành nhằm tránh hiện tượng bơm không tải hoặc tạo bọt khí.

4. Kiểm tra dầu bôi trơn (nếu có)

Một số bơm trục vít công nghiệp có bộ phận bôi trơn bằng dầu. Cần kiểm tra mức dầu, chất lượng dầu (không lẫn tạp chất, không sẫm màu) và thay mới nếu cần.

5. Kiểm tra các cảm biến và hệ thống kiểm soát

• Các thiết bị như cảm biến áp suất, cảm biến nhiệt độ, van điện tử, bộ điều khiển lưu lượng phải được kiểm tra để đảm bảo hoạt động ổn định, phản hồi chính xác.

6. Thử khởi động không tải

• Sau khi hoàn tất kiểm tra, nên thử chạy không tải trong vài giây (có chứa chất lỏng) để kiểm tra các tiếng động bất thường, rung lắc hoặc rò rỉ.

7. Cài đặt thông số vận hành và bảo vệ

Một số dòng bơm có thể kết nối với tủ điều khiển PLC hoặc biến tần, cần:

• Cài đặt các ngưỡng bảo vệ như áp suất tối đa, nhiệt độ giới hạn, thời gian khởi động…
• Thiết lập chế độ vận hành liên tục hoặc theo chu kỳ tùy theo ứng dụng cụ thể.

Việc vận hành máy bơm trục vít không chỉ dừng lại ở việc “bật công tắc cho máy chạy”. Để đảm bảo hoạt động ổn định, an toàn và kéo dài tuổi thọ thiết bị, việc kiểm tra kỹ lưỡng trước khi khởi động là điều bắt buộc.

Câu hỏi thường gặp về bơm trục vít

1. Bơm trục vít là gì?

Máy bơm trục vít, còn gọi là bơm ruột gà hoặc screw pump, là loại bơm thể tích quay sử dụng một hoặc nhiều trục vít để vận chuyển chất lỏng dọc theo trục. Loại bơm này đặc biệt hiệu quả trong việc bơm các chất lỏng có độ nhớt cao, chứa hạt rắn hoặc có tính ăn mòn.​ 

Bơm trục vít (bơm PC) là loại bơm thể tích sử dụng một rôto xoắn ốc đơn chuyển động bên trong stato cao su đàn hồi có ren kép để tạo ra một loạt các khoang nhỏ. Thiết kế này cho phép chất lỏng chuyển động trơn tru, không dao động.  

Máy bơm trục vít là giải pháp hiệu quả cho việc bơm các chất lỏng khó xử lý, đặc biệt trong các ngành công nghiệp yêu cầu cao về hiệu suất và độ bền. Việc hiểu rõ về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng sẽ giúp bạn lựa chọn và vận hành thiết bị một cách tối ưu.

2. Nguyên lý hoạt động của bơm trục vít là gì?

Bơm trục vít hoạt động theo nguyên lý dịch chuyển tích cực. Roto xoắn ốc quay bên trong stato, tạo ra một loạt các khoang kín di chuyển chất lỏng từ đầu vào đến đầu ra, cung cấp dòng chảy liên tục và trơn tru. 

Khi trục vít quay, nó tạo ra các khoang kín giữa rotor và stator. Chất lỏng được hút vào các khoang này và di chuyển dọc theo trục vít từ cổng hút đến cổng xả. Quá trình này tạo ra dòng chảy liên tục và ổn định, không gây xung động. 

3. Máy bơm trục vít thường được sử dụng ở đâu?

Máy bơm trục vít đa năng và phù hợp để bơm chất lỏng có độ nhớt, hàm lượng chất rắn và độ nhạy cắt khác nhau. Chúng thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp như thực phẩm, hóa chất, xử lý nước thải và dầu khí.  

4. Làm thế nào để lựa chọn bơm trục vít phù hợp?

Việc lựa chọn bơm trục vít phù hợp phụ thuộc vào các yếu tố như loại chất lỏng cần bơm, độ nhớt, nhiệt độ, áp suất làm việc và yêu cầu về lưu lượng. Nên tham khảo ý kiến của nhà cung cấp hoặc chuyên gia kỹ thuật để đảm bảo lựa chọn đúng loại bơm đáp ứng nhu cầu sử dụng.

Xem chi tiết tại : Máy bơm trục vít là gì? Cấu tạo, ứng dụng, phân loại và bảng giá bơm trục vít

Cấu tạo máy bơm trục vít 

Máy bơm trục vít gồm các bộ phận chính:​

• Trục vít (Rotor): Là bộ phận xoắn ốc quay, thường được làm từ thép không gỉ hoặc hợp kim chống mài mòn.​
• Stator: Là phần cố định, thường được làm từ cao su hoặc vật liệu đàn hồi, có hình dạng phù hợp với rotor để tạo thành các khoang kín.​
• Thân bơm: Bao bọc rotor và stator, thường được chế tạo từ gang hoặc thép không gỉ.​
• Cổng hút và cổng xả: Nơi chất lỏng đi vào và ra khỏi bơm. 
• Phớt làm kín: Ngăn ngừa rò rỉ chất lỏng và bảo vệ các bộ phận bên trong.​

Phân loại máy bơm trục vít 

Máy bơm trục vít được phân loại dựa trên số lượng trục vít:​

• Bơm trục vít đơn: Sử dụng một trục vít, phù hợp với chất lỏng có độ nhớt cao và chứa hạt rắn.​
• Bơm trục vít đôi: Sử dụng hai trục vít quay ngược chiều nhau, thích hợp cho chất lỏng có độ nhớt trung bình và yêu cầu lưu lượng lớn.​
• Bơm trục vít ba: Sử dụng ba trục vít, thường được dùng trong các ứng dụng yêu cầu áp suất cao và lưu lượng lớn.​

Ưu điểm của máy bơm trục vít

• Hiệu suất cao: Hoạt động hiệu quả với các chất lỏng có độ nhớt cao.​
• Hoạt động êm ái: Ít rung lắc và tiếng ồn.​
• Khả năng tự mồi: Có thể hút chất lỏng mà không cần mồi trước.​
• Lưu lượng ổn định: Dòng chảy liên tục, không xung động. 

Nhược điểm của máy bơm trục vít

• Chi phí đầu tư cao: Giá thành cao hơn so với một số loại bơm khác.​
• Yêu cầu bảo trì định kỳ: Cần kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo hiệu suất.​

Ứng dụng của máy bơm trục vít

Máy bơm trục vít được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như:​

• Xử lý nước thải: Bơm bùn, chất lỏng có chứa hạt rắn.​ 
• Thực phẩm và đồ uống: Bơm các sản phẩm như mật ong, sữa đặc, nước sốt.​
• Hóa chất: Bơm axit, bazơ, dung môi và các chất ăn mòn khác.​
• Dầu khí: Bơm dầu thô, dầu nhớt và các sản phẩm dầu mỏ.​

Cách lựa chọn máy bơm trục vít phù hợp

Khi lựa chọn máy bơm trục vít, cần xem xét các yếu tố sau:

• Loại chất lỏng: Độ nhớt, tính ăn mòn, có chứa hạt rắn hay không.​
• Lưu lượng và áp suất yêu cầu: Xác định nhu cầu cụ thể để chọn loại bơm phù hợp.​
• Vật liệu chế tạo: Chọn vật liệu phù hợp với tính chất của chất lỏng để đảm bảo độ bền và hiệu suất.​
• Điều kiện vận hành: Nhiệt độ, áp suất và môi trường làm việc.​

Hướng dẫn lắp đặt và sử dụng bơm trục vít

Việc lắp đặt đúng cách không chỉ giúp máy bơm trục vít hoạt động hiệu quả mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị và hạn chế hỏng hóc trong quá trình vận hành. Dưới đây là những bước và lưu ý quan trọng:

1. Chuẩn bị trước khi lắp đặt

• Chọn vị trí lắp đặt hợp lý: Nơi đặt máy bơm cần khô ráo, thoáng mát, bằng phẳng, dễ tiếp cận để bảo trì. Tránh nơi có độ ẩm cao, dễ bị ngập hoặc có nhiều bụi hóa chất.
• Kiểm tra thiết bị: Trước khi lắp, cần kiểm tra lại toàn bộ máy bơm, đảm bảo không bị va đập trong quá trình vận chuyển, các ốc vít và linh kiện không bị lỏng lẻo.
• Lắp đặt đúng hướng hút và xả: Đảm bảo đầu hút luôn thấp hơn đầu bơm để tạo điều kiện cho máy tự mồi tốt nhất.

2. Quy trình lắp đặt máy bơm trục vít

• Gắn bơm cố định vào nền móng: Sử dụng đế bơm hoặc bu-lông nở để cố định chắc chắn, tránh rung lắc khi vận hành.
• Nối đường ống hút và xả:
  • Đường hút nên ngắn và thẳng, hạn chế co, gấp, uốn nhiều lần.
  • Sử dụng van một chiều và van khóa để thuận tiện cho việc bảo trì và tránh dòng chảy ngược.
  • Đảm bảo hệ thống không rò rỉ khí vì sẽ làm bơm hoạt động kém hiệu quả.
• Lắp phớt hoặc cơ cấu làm kín: Để đảm bảo không rò rỉ chất lỏng ra ngoài, cần kiểm tra kỹ phớt trục (seal) trước khi khởi động.

3. Vận hành máy bơm trục vít đúng cách

• Đảm bảo có chất lỏng trong bơm trước khi chạy: Không được chạy khô, vì stator bằng cao su có thể bị cháy hoặc mòn nhanh nếu không được bôi trơn.
• Kiểm tra chiều quay của động cơ: Trục vít phải quay đúng chiều thiết kế. Nếu quay ngược có thể gây hư hỏng nhanh chóng.
• Xả khí trong buồng bơm: Đảm bảo không khí được đẩy ra hết trước khi vận hành để tránh hiện tượng bơm không tải.
• Theo dõi áp suất và dòng điện: Nếu thấy bơm hoạt động vượt mức bình thường, cần dừng lại để kiểm tra nguyên nhân (kẹt vật thể, tắc nghẽn, quá tải...).

4. Bảo trì định kỳ sau khi lắp đặt

• Vệ sinh máy bơm thường xuyên, đặc biệt là sau mỗi ca làm việc nếu chất bơm có độ nhớt cao hoặc dễ bám cặn.
• Bôi trơn trục quay và ổ đỡ nếu loại bơm yêu cầu (thường với dòng bơm công suất lớn).
• Kiểm tra stator và rotor định kỳ để phát hiện mài mòn hoặc nứt vỡ.
• Thay phớt làm kín đúng chu kỳ để tránh rò rỉ.

Một số lưu ý quan trọng khi sử dụng máy bơm trục vít 

• Không để máy hoạt động liên tục quá công suất thiết kế.
• Không bơm các chất chứa hạt rắn lớn hơn kích thước cho phép (tránh kẹt cứng trục vít).
• Luôn sử dụng nguồn điện ổn định, đủ tải, tránh sụt áp gây hỏng động cơ.

Mọi chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ ngay Vimex để được hỗ trợ. Xin cảm ơn!